Samsun Musıki Cemiyeti, ilimizde musıki alanında faaliyet gösteren bir çok resmi oluşumun günümüze taşıdığı ve bu toplulukların devamı niteliğindeki yegane kurumdur. Samsun’da musıki denildiğinde ifadesini bulduğu sanat ve kültür hareketi, süre bakımından farklı zamanlarda ve farklı isimler altında faaliyet göstermiştir.

 

Her dönem isimleri farklı olsa da, bütününe baktığımızda her biri kendisini yeniden yapılandırarak topluluklar zincirinde birer halka olmuşlardır. Bunun son halkası ise halen faaliyetlerini her koşulda sürdürmeye çalışan Samsun Musıki Cemiyeti’ dir. Somut veriler ışığında; Cumhuriyet dönemi Samsun’da başlayan musıki faaliyetlerini günümüze kadar taşıyan toplulukları sırasıyla bilgilerinize sunuyoruz. 

 

SAMSUN MÜZİK CEMİYETİ: İlk resmi kuruluş olarak 1928 yılında faaliyete başlamıştır. Tasavvuf dahil, her tür musıki ile meşgul olmuştur. Bilinen kurucuları şu kişilerdir : Hafız Kemal efendi (Terzi), Kemal SEZEN, Cevat ÖZLÜ, salamon Efendi, Osman ZENGER, Bedri TUNCER ve arkadaşları:  SAMSUN MÜZİK KULÜBÜ : 1940 lı yılların sonlarından başlamak ve 1950 ’li yılların başında en üstün seviyeye ulaşmak üzere faaliyet göstermiştir. Kuruluşunda, İdaresinde ve icrasında görev alan müzikçiler, Dr. Yakup OZON, Osman YENİÇERİ, İlyas ALTAN, Ahmet SENGER, Cevat ÖZLÜ, Kemal SEZEN ve arkadaşlarıdır.  Samsun Müzik Kulubü, Türk Sanat Müziği ağırlıklı olmakla birlikte, bünyesinde, bir de THM topluluğu bulunmuştur. Halk müziği konusunda yetişmiş bir kişi olarak temayüz eden Hasan AYDEMİR (Ünye’li Hasan) bu topluluğun ,şefliğini yürütmüştür. 19 Mayıs Bayramlarında Ankara Radyosu’nda konserler vermesi adet olan bu topluluklardan, TSM dalında, Kemal ÖNCAN (Merhum Ankara Radyosu solisti ve topluluk şefi), Ayten ZENGER (Ankara Radyosu solisti ve topluluk şefi), İsmet Nedim SAATÇİ (Ankara Radyosu ses sanatçısı,, beste-kar; halen Berlin’de müzik öğretmeni), Ali ERKÖSE, Selahattin ERKÖSE, Barboros ERKÖSE (Ankara ve İstanbul Radyoları’nda keman, ud, klarnet sanatçıları) gibi ünlü müzikçiler yetişmiştir. 

 

Halk Müziği grubunda olup ünlenenler, İstanbul Radyosu THM solist ve şeflerinden Şahin GÜLTEKİN ile bağlama sanatçısı Nejat BOHARA (Hacıkuzuların Najat) dır.  SAMSUN MÜZİK KULÜBÜ sosyal tesislerinin (Şimdi Mecidiye caddesi’nde Belediye çarşısı olan yer) Defterdarlık’a devri sebebiyle çalışmalarını bir süre Gazi Müzesi’nin bir bölümünde sürdürmüş; daha sonra-binanın tamamen müze haline getirilmesi nedeniyle-faaliyetine son vermiştir.  

SAMSUN SAZ DERNEĞİ : Samsun Müzik Kulübü’nün dağılışından kısa bir süre sonra, Hıncal KELEŞOĞLU ve Turhan UZUNHASANOĞLU’nun üncülüğünde halk müziği ağırlıklı SAMSUN SAZ DERNEĞİ kurulmuş ve biraz da toplumda gelen talepler sonucu çalışmalarında tiyatro ve TSM’ne de yer vermek, bünyesinde değişiklik yapmak ve adını değiştirerek SAMSUN KÜLTÜR VE MÜZİK DERNEĞİ haline getirmek suretiyle faaliyete devam etmiştir. Sürekli Şef Hasan AYDEMİR’dir.  Bu dernek kısa süreli ömrü içerisinde Ankara Radyosu’nda mahalli türkülerden oluşan konserler vermek, Ankara’lı şairler Gecesi düzenlemek, Samsun ve Kazaları’nda ünlü Halk Ozanı Aşık VEYSEL’li tanıtmak gayesi ile konserler tertip etmek suretiyle ünlenmişse de, Turhan UZUNHASANOĞLU’nun görevle Ankara’ya atanması, muayehanesini Derneğin çalışmalarına tahsis eden Dr. Yakup OZON’un ölümü ve Hıçal KELEŞOĞLU’nun desteksiz kalması nedeniyle dağılmıştır. (1958) Orhan GENCEBAY, Orhan ERZURUMLU, Yıldıray ÇINAR, Güngör ÖZNOHUT, Yurdakul SÜEL, Orhan UĞURLUEL, Osman UĞURLUEL, Ateş AKAYRAN, Evrim YÖNTEM, Erdoğan TÜRKER, Taner ÇAĞLAYAN Derneğin ağırlığını taşıyan kişiler olarak sivrilmiştir.  SAMSUN MUSIKİ CEMİYETİ :  Kültür ve Müzik Derneği’nin kapanışından, Samsun sanatsal faaliyetler yönünden durgun bir döneme girmiştir. Zaman zaman görülen gayri federe ve ferdi çalışmalar cılız boyutlarda kalmıştır. 1960 lı yılların ortalarında Erkut ÜRER merhum Murat MAYUK, merhum Utku BİNEL, Ahmet BİNEL, Ferruh KUZEY, Cavit ERSOY, Taner ÇAĞLAYAN, merhum Erdoğan TÜRKER onbeş günde bir, evlerde toplanarak müzik çalışmaları ve fasıllar yapmağı başlamışlardır. Bu çalışmalar, başta Fuat ÇANAKÇI, Necati KAYA, Ali TEPE, Nafiz KAYA, Ahmet F. TÜRKER gibi sanatseverler tarafından desteklenmiş ve faaliyetin çapı büyümüştür. Memuriyeti nedeniyle Samsun’a gelen Denizcilik Bankası Müdürü, kaanun satançısı Vedat AKA, gayrı federe bu topluluğun federe hale getirilmesini önermiş ve kendisi, merhum Savaş YÜCEKENT, Av. Oktay AKCAN, merhum Yusuf YILDIRIM, Cavit ERSOY, merhum Erdoğan TÜRKER, Ferruh KUZEY, merhum Murat MAYUK’un kurucu üyeliği’nde, 10 Eylül 1970 tarihinde SAMSUN MUSIKİ CEMİYETİ resmen kurulmuştur. 

 

Samsun Musıki Cemiyeti, on yıl faaliyette bulunduktan sonra, daha önce devrin Belediye Başkanı Kemal Vehbi GÜL’ün arzusu, İzmir’li kaanun satançısı Nihat İNCE’nin öncülüğü, Taner ÇAĞLAYAN, Fuat ÇANAKÇI ve Evrim YÖNTEM’in yoğun çalışmalarıyla kurulan ve açılış konserini veren SAMSUN BELEDİYE KONSERVATUARI’ na katılmak suretiyle faaliyetine kendiliğinden son verilmiştir. (1979)  SAMSUN MUSIKİ CEMİYETİ’nden yetişen veya bu Cemiyet’te faaliyet gösteren ünlü müzisyenlerden bazıları şunlardır: Yusuf YILDIRIM (Merhum udi, kemanı-bestekar), Bilge ÖZGEN (Udi, bestekar), Erol KÖKER, Yıldırım BEKÇİ ve Serap KUZEY (TRT Ses sanatçıları), Engin ÇIR ve Sami MUTLU (İzmir Dev.Kor.Ses Sanatçıları), Necdet ERKOL ve Esin BAHAR (Ankara Dev.Kor.Ses Sanatçıları), Osman ERGEN, Adnan OZAN, Gülbin BAKAN(Samsun Dev.Kor.Ses Sanatçıları) İsmail BİRATEŞ (UDİ, BESTEKAR), Cavit ERSOY (udi, bestekar, Samsun Dev.Kor.Şef Yrd.), Faruk ŞAHİN (Saz sanatçısı, bestekar), Rıdvan TANDOĞAN (udi, bestekar, İst. Rady. TSM Şb. Md.), Hasan Oral ŞEN (TRT müzik uzmanı)  SAMSUN MUSIKİ CEMİYETİ 1970-1979 yılları arasında dokuz yıllık sürede birbirinden değerli üç Şef yönetiminde sayısız konserler icra etmiştir. İlk olarak Şefliğini Vedat AKA’ nın yaptığı “açılış konseri” ile başlayan bu süreçte bir kapanış konseri olarak bilinen ve devamında Koro Şefliğini tır. “açık hava konseri” olarak adlandırılan bir konser de merhum Yusuf YILDIRIM’ ın yönetiminde icra edilmiştir. Cavit ERSOY tarafından yönetilen “kapanış konseri” ne kadar geçen yaklaşık 8 yıllık sürede musıki faaliyetleri ve konserler Şef Taner ÇAĞLAYAN idaresinde gerçekleşmiştir.  SAMSUN MÜZİK DERNEĞİ : Samsun Müzik Derneği, Belediye Konservatuarı bünyesinden ayrılan bir gurup müzisyenin arzu ve ısrarı ile Mehmet Necati TARHAN, Ecz. Sedat DEMİRCİ, Evrim YÖNTEM, Ahmet Feridun TÜRKER, Perihan SEZGİNKURT, Nermin HAZNEDAR, Naim ÜNALAN tarafından 1983 yılı’nda kurulmuştur. Osman ERGEN’ in kuruluş aşamasında üstün gayret ve hizmetleri olmuştur. Kurucular iki yıl süreyle Yönetim Kurulu olarak faaliyet göstermişlerdir.  Kısa bir süre sonra yapılan tüzük tadilatıyla ünvan SAMSUN MUSIKİ CEMİYETİ olarak değiştirilmiştir.  Çalışmalar on üç yıl süreyle M. Necati TARHAN tarafından tahsis edilmiş   MAKBULE VE İ.HAKKI TARHAN KÜLLİYESİ’ nde yapılmıştır. Bila ücret tahsis edilen yerden cemiyetin tahliyesi istenmiş, bu tahliye sonucu demirbaş eşyalar merhume şair-yazar Fazıla ATABEK ‘e ait evin giriş katına taşınmıştır. Samsun Musıki Cemiyeti müzik çalışmalarını, Samsun Valiliği’nce tahsis edilen Özel İdare Sosyal Tesisleri’nde sürdürmüş aynı zamanda konserlerini de bu salonda sunmuştur.

 

Samsun Musıki Cemiyeti başta Samsun’da olmak üzere çeşitli il ve ilçelerde sayısız Konserler, TV Konserleri ve 1986 ve 1989 Yılları’nda da Almanya’nın Berlin kentinde verdiği toplam altı konserle büyük ilgi görmüştür. 

SAMSUN MUSİKİ CEMİYETİ